Het hebben van een vertrouwensrelatie met ouders is de basis die nodig is om met elkaar op gelijkwaardige wijze te communiceren, zorgen te kunnen delen en samen te werken. Voor ouders is het van belang dat leraren ontvankelijk zijn voor hun perspectief. En het gevoel krijgen dat een leraar het beste met hun kind voor heeft, is voor hen uiterst belangrijk. Maar hoe doe je dat? Hieronder deel ik vier effectieve manieren om een vertrouwensrelatie met ouders (of verzorgers) op te bouwen.
Wees empathisch
Stel je eens voor dat je in de schoenen zou staan van de ouders van die ene leerling. Hoe zou je je dan voelen? Hoe zou jouw belevingswereld zijn? Waar zou je je zorgen om maken? Een vertrouwensrelatie opbouwen met ouders start met empathie. Elk gezin is anders en heeft andere zorgen en/of uitdagingen. Denk bijvoorbeeld eens aan het perspectief van een ouder of verzorger wiens kind is gediagnosticeerd met een leerstoornis of ADHD. Ouders kunnen onzeker zijn over wat dit betekent voor de toekomst van hun kind.
Er zijn ook leerlingen die het al jaren moeilijk hebben op school en hun ouders kunnen (al veel) negatieve ervaringen met het onderwijssysteem hebben gehad. Ze kunnen zich in het verleden overweldigd of veroordeeld hebben gevoeld door leraren. Als je dit weet, dan is het makkelijker te begrijpen waarom sommige ouders de neiging hebben om in de verdediging te schieten. Om dit te kunnen doorbreken is het van belang om een gevoel van veiligheid te creëren. Door te luisteren en begrip te tonen. Het is extreem belangrijk om goed te luisteren naar wat ouders bezighoudt ten aanzien van hun zoon of dochter en follow-up vragen te stellen, zodat ze zich gehoord voelen.
Op dit moment, tijdens de corona-pandemie, hebben veel gezinnen het moeilijk. Families kunnen te maken hebben met verlies van werk, toegenomen armoede, onzekerheid, moeite ervaren met de eisen van afstandsonderwijs etc. Veel ouders vinden het lastig om de juf of meester te moeten zijn voor hun kind. Velen ervaren het ondersteunen en motiveren van hun kind als moeizaam. Laat merken dat je begrip hebt voor hun situatie en biedt hulp indien gewenst.
Hoe kom je er eenvoudig achter wat de belevingswereld is van ouders? Door vragen te stellen. Hiervoor kun je gebruik maken van een korte vragenlijst.
Begin met positieve interactie en ga ermee door
Begin met het delen van iets positiefs over de leerling. Als het een eerste gesprek is met ouders, begin met jezelf voor te stellen, vertel wat je positief opvalt over hun zoon of dochter. Probeer vervolgens consistent goed nieuws te delen met de ouders van iedere individuele leerling. En laat ouders weten dat je beschikbaar bent als ze jou willen spreken. Vertrouwen komt vaak voort uit consistentie. We zijn geneigd het meeste vertrouwen te hebben in mensen die er consequent voor ons zijn, in goede en slechte tijden. En een ouder laten ervaren dat je bereikbaar bent, is een effectieve manier om vertrouwen op te bouwen.
Ook is het goed om tijdens afstemmingsgesprekken met ouders, de ontwikkelpunten van een leerling optimistisch te omschrijven. Nog beter is het om leerlingen zelf te laten vertellen over hun eigen ontwikkelpunten. Zeg bijvoorbeeld niet over een leerling: “Wat is eigenlijk je doel, je doet niks in de les”, maar zeg wel: “We zien dat het niet goed lukt om actief mee te doen in de les, hoe komt dat precies en wat is ervoor nodig om de opleiding goed af te ronden?”
Communiceer duidelijk en wees oplossingsgericht
Slechte communicatie is een belangrijke reden waarom vertrouwensrelaties met ouders stuklopen en waardoor wantrouwen ontstaat. Goede communicatie houdt in dat je duidelijk bent over wat je intenties zijn en dat je helder kan weergeven wat ouders van jou kunnen verwachten.
Als je een gesprek begint, wees dan bijvoorbeeld duidelijk waar je het over wilt hebben en wat jouw verwachtingen van ouders zijn. Als je alleen informatie wilt delen of zorgen wilt uiten, zorg dan dat dat duidelijk is. Of, als je op zoek bent naar oplossingen voor een probleem, laat een ouder dan weten dat je om input vraagt om samen de beste oplossing te vinden. Deel ook je eigen ideeën voor oplossingen.
Duidelijk communiceren betekent ook dat je kunt aangeven wat realistisch is en wat niet. Het komt vaak voor dat ouders opkomen voor het belang van hun kind en iets van jou vragen wat simpelweg onmogelijk is, omdat je niet alleen hun kind begeleidt, maar ook nog een tien- of twintigtal anderen. Maak geen beloftes die je niet kunt waarmaken. Dat ondermijnt het vertrouwen dat ouders in jou als professional hebben. Leer daarom ‘nee’ te zeggen en grenzen aan te geven, als iets niet kan en leg uit waarom de verwachting van ouders niet realistisch is.
Zorg voor transparantie, maak heldere afspraken en hou je aan je woord
Het punt van vertrouwen opbouwen is dat de ander gelooft wat je zegt en erop kan vertrouwen dat je de waarheid spreekt. Daarom is het goed om altijd transparant en open te communiceren over bijvoorbeeld de ontwikkeling van een leerling. Vermijd daarom schaduwdossiers en zorg voor duidelijkheid en afstemming. Schets een reëel beeld (liefst in samenwerking met de leerling) van hoe het ervoor staat en houd dus in principe niets bewust achter. Verder groeit voor ouders het vertrouwen in een leraar als hij/zij doet wat is afgesproken. En dat er iets wordt gedaan met vragen of suggesties van ouders. Zorg daarom altijd voor een follow-up.
Hoe je zaken op een open manier bespreekbaar kunt maken met leerling en zijn/haar ouders? Gebruik dan ik-boodschappen. Bijvoorbeeld door zinnen te beginnen met “Ik heb gemerkt of gezien dat…”, “Ik ben bezorgd over..” of “Ik voel me…”. Zulke uitspraken zijn een empathische manier om jouw gedachten te delen. Dit helpt ouders om een bepaalde boodschap niet als een aanval op te vatten.
Als je bijvoorbeeld zegt: “Waarom maakt jouw kind geen huiswerk?”, dan kan een ouder zich onveilig voelen en in de verdediging schieten. Dan verloopt het gesprek stroef en ongemakkelijk. In plaats daarvan kun je beter zeggen: “Ik heb gemerkt dat uw kind de laatste paar weken geen huiswerk heeft ingeleverd. Heeft uw kind het daar met u over gehad?” Dit verklaart je bezorgdheid en maakt het meer mogelijk om een gesprek te voeren.
No responses yet